Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ
"Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ"
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Mandela - Free Spirit

Mandela - Free Spirit

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Πίσω από την κοινωνικοπολιτική σκηνή, σκηνοθέτης ο φασισμός



Από το «πραξικόπημα που δεν έγινε» ως τις αγωνιστικές κορώνες του κ. Φωτόπουλου, η απόσταση είναι πολύ μικρότερη απ’ όσο φαίνεται…αφού,  ο αόρατος «μαέστρος» είναι ο νεοναζισμός.
                 
Πρώτα-πρώτα να μιλήσουμε και πάλι (σύντομα) για την κρίση. Έχει ειπωθεί κατά κόρον ότι η λιτότητα, η ανεργία, αναπτύσσουν συναισθήματα οργής, απελπισίας, απογοήτευσης και τελικά οδηγεί τον κόσμο σε φασιστικές νοοτροπίες, ιδεολογίες και πρακτικές. Σύμφωνα με αυτήν την ερμηνεία, αυτό ακριβώς συμβαίνει και στο σημερινό ελλαδιστάν. Αν και αυτό το επιχείρημα έχει μια αληθοφάνεια, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και αληθές. Μάλλον είναι ένας απλοϊκός συλλογισμός που αποδίδει στενά και επιφανειακά «ψυχολογικά» χαρακτηριστικά που προβάλλει η κοινή λογική πάνω στον άνθρωπο και τα οποία αναπαράγουν την κυρίαρχη καπιταλιστική ιδεολογία: ο άνθρωπος χωρίς χρήματα, κατανάλωση και ευημερία γίνεται μισάνθρωπος, κακός και μισαλλόδοξος
Επειδή όμως η κοινή λογική, στο βάθος της, κρύβει μια λογική δομή, αντιλήψεις και ιδεολογήματα όπως τα παραπάνω, φανερώνουν μια βαθύτερη αλήθεια: ο σύγχρονος (νεωτερικός) άνθρωπος, γενικά, είναι σχεδόν απόλυτα εξαρτημένος, ετεροκαθορίζεται ως ψυχοσύνθεση και ύπαρξη από την οικονομική σφαίρα. Άρα, υπό κανονικές συνθήκες, δεν μπορεί να υπερβεί το ταξικό-εξουσιαστικό σύστημα. Γιατί βέβαια, οι εν λόγω οικονομικές συνθήκες εξαθλίωσης ή καταπίεσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν φυσιολογικά στην εξέγερση της συνείδησης και στην επανάσταση για την πραγματική ελευθερία, ισότητα, δικαιοσύνη, ανθρωπιά και όχι στον σκοταδισμό και την βαρβαρότητα του φασισμού-ναζισμού. Κάτι τέτοιο όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία.
Και εδώ ερχόμαστε στο ζουμί της υπόθεσης: εφόσον η συλλογική και ατομική συνείδηση του ανθρώπου είναι σε ποταπά επίπεδα, οι όποιες αντιδράσεις, διαμαρτυρίες, ξεσπάσματα και εξεγέρσεις οργής και αγανάκτησης, και γενικότερα «ο δρόμος» που ευνοεί την ψυχολογία του όχλου, είναι προδιαγεγραμμένες να παίζουν το παιχνίδι της χρυσής αυγής και κάθε άλλων αβγών και φιδιών. Εθελοτυφλούμε, τυφλωμένοι από την ιδεολογική σκατίλα του κρατισμού και της οχλοκρατίας-εθνικισμού-πατριωτισμού, αριστερού ή δεξιού. Πόση ακόμη αφασία αντέχει ο κόσμος της αριστεράς και του «κοινωνικού ανταγωνισμού»;
Η επανάσταση προκύπτει αναγκαστικά από την θεωρία, ως κάτι υπέρτερο δομικά και ποιοτικά, από την εκάστοτε εξέγερση-αντίσταση. Μότο τότε αναβαθμίζεται η κοινωνική και ατομική συνείδηση, ώστε να υπερβαίνει τις συνθήκες και τους περιορισμούς του περιβάλλοντος. Άρα, χωρίς νέα θεωρία δεν υπάρχει προοπτική κοινωνικής επανάστασης-ανατροπής. Οποιαδήποτε πρακτική ή εγχείρημα (βλ. κοινωνικά δίκτυα, παντοπωλεία, ιατρεία, καταλήψεις κλπ), τότε, μπορεί άνετα να την οικειοποιηθεί η φασιστική-ναζιστική ιδεολογία.
Έτσι, όλοι παίζουν, χωρίς να το καταλαβαίνουν λόγω ιδεολογικών αγκυλώσεων, στο παιχνίδι και με τους κανόνες που έχει ορίσει η ακροδεξιά. Όπως ο κ. Τσίπρας, που μας λέει, ουσιαστικά, ότι οι μικρομεσαίοι καλά κάνουν και κλέβουν-φοροδιαφεύγουν, αφού το κράτος δεν μπορεί να μιλάει για δικαιοσύνη, όταν δεν συλλαμβάνει τους μεγαλοφοροφυγάδες. Όμως, αυτός ο απλοϊκός συλλογισμός αποπνέει ό,τι πιο συντηρητικό, θεωρητικά και ιδεολογικά. Γιατί ιστορικά το ελληνικό κράτος και η εξουσία στηρίχτηκε ακριβώς στο ότι επέτρεπε σε διευρυμένα κοινωνικά στρώματα να απομυζούν τον κοινό πλούτο, για να μπορούν οι «μεγάλοι» να παίζουν το σκοτεινό παιχνίδι τους και να θέτουν τους κανόνες τους.
Συνεπώς, ένα γνήσιο αριστερό αίτημα θα ήταν η καταδίκη της αντικοινωνικής ανομίας και η ηθική-πολιτική επιταγή για συμμετοχή όλων στα φορολογικά βάρη. Με την προϋπόθεση βέβαια, όχι να περιμένουμε πότε θα πληρώσουν οι «πλούσιοι» (κουτοπονηριά του μικροαστού), αλλά να συμπεριφέρονται οι πιο συνειδητοί άνθρωποι παραδειγματικά, ώστε να έχουν το ηθικό δικαίωμα να απαιτούν δυναμικά, με όρους κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης, τη συμμόρφωση και των υπόλοιπων πολιτών. Αυτή είναι μια – μη ιδεολογική – λογική επιχειρηματολογία, που θα έπρεπε να είναι αυτονόητη, πριν τις όποιες άλλες ιδεολογικές θέσεις ή πρακτικές υιοθετεί κανείς.
Το δε πραξικόπημα που θα μπορούσε να είχε γίνει, είναι μέσα στα ακροδεξιά σχέδια, όπως στο σχέδιο είναι να φτιαχτεί το κατάλληλο κλίμα για τη νομιμοποίησή του στην κοινωνία και τυπικά, αφού ουσιαστικά αυτό ήδη συμβαίνει. Και μια «χύμα» αντιστασιακή πρακτική, χωρίς διέξοδο και προοπτική, καθιστά κρίσιμη την ευθύνη που έχει αναλάβει εκ των πραγμάτων τόσο η αντιπολίτευση όσο και ο ανατρεπτικός χώρος.
Τώρα, μετά από όλα αυτά, δεν είναι και δύσκολο να εξηγήσει κανείς πώς κολλάει και μια συγκεκριμένη κινηματική στάση, όπου γραφειοκράτες συνδικαλιστές, μέσα από τον λαϊκισμό τους αναβαπτίζονται σήμερα ως ήρωες «αντικαπιταλιστές», ως αγωνιστές που θα κάνουν την «επανάστασή» τους. Κολλάνε, γιατί παίζουν στο ίδιο γήπεδο, στο ίδιο παιχνίδι με τους κανόνες που έχει επιβάλλει από πριν ο «μεγάλος αδελφός».
13/10/2012
Φασόλης Δημήτρης