Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ
"Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΙΣΚΙΟΣ ΤΟΥ"
ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Mandela - Free Spirit

Mandela - Free Spirit

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

Έχουν νόημα οι απεργίες στην εκπαίδευση;



Όπως και στην περίπτωση της ΕΡΤ – αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση – οι αγώνες έχουν νόημα, από ουσιαστική – δηλαδή επαναστατική – σκοπιά, μόνο εάν θέτουν επί τάπητος το ριζικό και ολικό ζήτημα της ανατροπής του υπάρχοντος ταξικού-εξουσιαστικού μοντέλου εκπαίδευσης και τη δημιουργία μιας άλλης συστηματικής διαδικασίας που να προάγει την ελευθερία και την κοινωνική αλλαγή. Και, κατά συνέπεια τη δημιουργία μιας άλλης κοινωνίας πραγματικά πολιτισμένης, δίχως εκμετάλλευση και καταπίεση, χωρίς τη δουλεία του χρήματος και τη δικτατορία του κέρδους, μιας κοινωνίας δημιουργικής και πραγματικά ελεύθερης.

Σίγουρα, το δημόσιο σχολείο καταρρέει, οσονούπω. Σίγουρα φτωχαίνει σε περιεχόμενο, κυρίως σε ποικιλία παρεχόμενων ερεθισμάτων μέσα από την τέχνη, τις ξένες γλώσσες ή άλλους τομείς. Σίγουρα, πολλοί συνάνθρωποί μας μένουν χωρίς δουλειά ή αναγκάζονται να αλλάξουν τα σχέδια και τις συνθήκες διαβίωσής τους, ενώ το βιοτικό τους επίπεδο χειροτερεύει δια μιας.

Όμως, ως εδώ! Θα υπερασπιστούμε δηλαδή το παλιό εξουσιαστικό μοντέλο της κατευθυνόμενης ιδεολογικοποιημένης γνώσης και της καταπίεσης; Το σχολείο που τόσο απεχθάνονται οι νέοι; Έχει νόημα; Το οποίο ταξικό σχολείο έκανε τόσο καλά τη δουλειά του, δηλαδή να αναπαράγει το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα; Προσφέροντας μια παρωχημένη και μηχανιστική, στείρα «γνώση», μόνο και μόνο για να προετοιμάσει τους νέους για τις εξετάσεις κι έτσι να μπει ο καθένας στο πόστο και τον ρόλο που του «ταιριάζει», στις «κατάλληλες» θέσεις, με βάση τις «επάρκειες» ή «ανεπάρκειες» του καθενός. Να βρει τη θέση του ως γρανάζι της εκμεταλλευτικής οικονομίας και της παραγωγικής μηχανής που λειτουργεί με μόνο κριτήριο το κέρδος και όχι τις ανθρώπινες ανάγκες. Που κάνει τους ανθρώπους να αυτοενοχοποιούνται που μένουν στην κατώτερη κοινωνική βαθμίδα, που είναι εργάτες ή άνεργοι, γιατί, υποτίθεται, είναι «ανίκανοι», αφού δεν στρώνονταν να διαβάσουν ή δεν τα κατάφερναν στα μαθήματα και τις εξετάσεις. Οποία ξεφτίλα, τι τεράστιο ψέμα, απάτη, υποκρισία!

Οι από κάτω, άραγε, οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν καμία ευθύνη; Για όλα φταίει η κακή εξουσία; Όχι! γιατί η εξουσία αναπαράγεται δυστυχώς από τους καταπιεσμένους ως καθρέφτης που  αντανακλά υποτακτικές συμπεριφορές, εξουσιαστικές νοοτροπίες, ιδιοτέλειες, ανταγωνισμούς, βόλεμα, εκμετάλλευση, έστω σε μικροκλίμακα. Διαμαρτυρόμαστε λοιπόν για το ότι το σχολείο πλέον δεν θα κάνει τόσο καλά την επαίσχυντη δουλειά του κι επειδή χάνουμε τις δουλίτσες μας; Οποία υποκρισία, θα γελάει η κοινωνία μαζί μας, αν δεν εξοργιστεί, βέβαια!

Οι απεργίες, όμως, έχουν νόημα;

Πέρα από το ζήτημα ότι δεν έχει την οικονομική δυνατότητα η πλειονότητα των εργαζομένων να απεργήσει για μεγάλο διάστημα, τι νόημα έχει η απεργία στον χώρο της εκπαίδευσης; Το να μείνουν κλειστά τα σχολεία, να ταλαιπωρούνται παιδιά και γονείς; Ή είναι καλύτερα για τα παιδιά να κάθονται όλη μέρα μέσα στο σπίτι, με τη γιαγιά και τον παππού ή και τους γονείς τους; Αυτό που χρειάζεται είναι να αναπτυχθούν άλλες μορφές αγώνα, άλλες νοοτροπίες. Είναι πιο ευφυές και κοινωνικά πιο ριζοσπαστικό και αλληλέγγυο το να παραμείνουν ανοιχτά τα σχολεία, να υποδεχτούν παιδιά και γονείς και να γίνει μια μεγάλη και ανοιχτή ζύμωση με την κοινωνία. Να συζητηθούν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε οι εργαζόμενοι, οι άνθρωποι, οι δυσκολίες, να ακουστούν ιδέες πιθανόν πρωτότυπες και εποικοδομητικές. Να καλλιεργηθεί το πρόταγμα και το όραμα για ένα άλλο σχολείο και μια άλλη, ισότιμη και ελεύθερη κοινωνία. Να γίνουν εναλλακτικά μαθήματα και με τη συμμετοχή των γονιών και της τοπικής κοινωνίας. Ανοιχτές συζητήσεις, σεμινάρια, συνελεύσεις, δίκτυα αλληλεγγύης με κέντρο και ορμητήριο τα σχολεία. Διότι χρειάζεται χρόνος και πολλή δουλειά για να καλλιεργηθεί κλήμα εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης με την κοινωνία, η οποία δεν είναι ευνοϊκά διακείμενη με το «δημόσιο», την ίδια την εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς-λειτουργούς της.

Κλειστά σχολεία είναι εύκολος στόχος για την εξουσία και τη συμφέρει. Θα συκοφαντήσει χωρίς αντίλογο, θα πάρει με το μέρος της τους γονείς και την κοινωνία. Και η ήττα είναι προδιαγεγραμμένη. Ποιοι άραγε το θέλουν αυτό, ποιους συμφέρει; Οι παραδοσιακές πορείες, οι διαμαρτυρίες, οι απεργίες δεν συνιστούν πραγματικό δίαυλο επικοινωνίας με την κοινωνία, δεν καλλιεργούν νέες ιδέες και οράματα που να διαχέονται στους ανθρώπους. 

Ανοιχτά σχολεία στην κοινωνία και στους εργαζόμενους σημαίνει ότι μπορεί να γίνουν εργαστήρια νέων ιδεών, αληθινών γνώσεων, ουσιαστικής μάθησης, κέντρα αμφισβήτησης και ριζοσπαστικοποίησης-απελευθέρωσης. Για να ταχθεί η κοινωνία, οι άνεργοι, οι εργαζόμενοι και οι καταπιεσμένοι με τον αγώνα των εκπαιδευτικών, διαφορετικά θα γυρίσει μπούμεραγκ εναντίον τους.

Μπορούμε να κάνουμε αυτό το άλμα οι εκπαιδευτικοί; Έχουμε τα κότσια και τα φόντα να ξεβολευτούμε και να προσφέρουμε πραγματικά στην κοινωνία την ουσία της γνώσης και της επιστήμης που είναι η ελευθερία; ή θα είμαστε τυπικοί έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι; Εδώ θα κριθεί και θα φανερωθεί η ειλικρίνεια των προθέσεων ή η υποκρισία. Η ίδια η πράξη και η ιστορία θα το δείξουν.

Όχι στο κρατικό σχολείο της καταπίεσης-χειραγώγησης

Εμπρός για το κοινωνικό σχολείο της ελευθερίας-χειραφέτησης που έρχονται

9/9/2013

Δημήτρης Φασόλης 



Μια άλλη λογική για την ανατροπή 
(Περαιτέρω διευκρινίσεις) 


Αυτό που υποστηρίζω είναι ότι οι παραδοσιακοί αγώνες και απεργίες έχουν παλιώσει ως τρόπος δράσης και δεν βοηθούν να διαχυθούν ιδέες στην κοινωνία και να επικοινωνήσουν οι καταπιεσμένοι μεταξύ τους. Επίσης λειτουργούν αμυντικά και δεν βάζουν το όραμα-πρόταγμα για κοινωνική ανατροπή. Καταλαβαίνω βέβαια πως η παραδοσιακή-ρεφορμιστική αριστερή άποψη θέλει να ρίξει μια «συντηρητική» κυβέρνηση και να έρθει μια άλλη (πιο προοδευτική ή έστω αριστερή;), αλλά εμένα δεν με ενδιαφέρει αυτό, το θεωρώ φαύλο κύκλο που εγκλωβίζει τη θέληση και προοπτική για κοινωνική απελευθέρωση. Υποστηρίζω λοιπόν ότι με τις απεργίες και τις πορείες οι εκπαιδευτικοί χαρακώνονται πίσω από τα αιτήματά τους και ξεκόβονται από τους άλλους εργαζόμενους-καταπιεσμένους. Αργά ή γρήγορα θα εκφυλιστούν και ο κόσμος θα γυρίσει κουρασμένος σπίτι του, όπως γίνεται μέχρι τώρα.
Θεωρώ σαν ριζοσπαστικό-ανατρεπτικό ένα κίνημα ανυπακοής και αντίστασης των εκπαιδευτικών όπου θα οικειοποιηθούν και θα μετατρέψουν τα σχολεία σε χώρους πραγματικά δημόσιους, μια δημόσια σφαίρα ζύμωσης, ουσιαστικής επικοινωνίας, ανταλλαγής ιδεών και προβληματισμών, μάθησης, αμφισβήτησης και ριζοσπαστικοποίησης. Θεωρώ ότι η συνεύρεση και η επικοινωνία διαφορετικών κοινωνικών ομάδων (γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικοί, άνεργοι, εργαζόμενοι) μπορεί να είναι εποικοδομητική, αντί για μια κλασική απεργία ή ακόμη και κατάληψη όπου πάλι ο καθένας οχυρώνεται πίσω από την κομματική ή πολιτική του ταυτότητα και την ομάδα του. (Δηλαδή η κατάληψη είναι πιο ουσιαστική, όπου οι μαθητές κλείνονται στα σχολεία και γίνονται στόχος από συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας;) Ακόμη και οι διαφωνίες ή οι συγκρούσεις μπορεί να ξεμπλοκάρουν, να σπάσουν τις προκαταλήψεις και τα απωθημένα μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και να οδηγήσουν σε έναν κοινό στόχο. Γιατί δυστυχώς σε μια εξουσιαστική-ανταγωνιστική κοινωνία, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, υπάρχει μεγάλη προκατάληψη, κοινωνικός αυτοματισμός, αποξένωση και εξατομίκευση, που αν δεν σπάσει αυτό το κλίμα, δύσκολα μπορεί να γίνει μια κοινή συνισταμένη και πραγματική αλληλεγγύη.
Επομένως δεν είναι απλά τα πράγματα, υπάρχουν και νέα δεδομένα, οπότε δεν μπορούμε να αντιδρούμε απλώς ανακλαστικά και με παρωχημένους τρόπους. Έχω ξαναγράψει άλλωστε ότι ο κόσμος είναι παγωμένος γιατί οι μερικοί αγώνες και τα μισά λόγια, η κατακερματισμένη σκέψη και λόγος, δεν έχει νόημα για αυτόν. Όλοι θέλουν και περιμένουν κάτι καινούριο, πρωτόγνωρο, κάτι ριζικό και ολιστικό και όχι ημίμετρα. Θέλει πολλή δουλειά, προετοιμασία και οργανωτικότητα από τη μεριά των πιο συνειδητών και ριζοσπαστικών κομματιών για να δημιουργηθεί ένα πραγματικά ανατρεπτικό κίνημα, για να πετύχει η επανάσταση. Δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, χωρίς σχέδιο και θεωρία, με ανακλαστικές κινήσεις.
Αναγκαία προϋπόθεση για την κοινωνική χειραφέτηση είναι ένα άλλο σχολείο, κοινωνικό-λαϊκό, όχι κρατικό, στη βάση της ελευθεριακής-ριζοσπαστικής-κριτικής παιδαγωγικής. Επομένως μια πραγματικά ειλικρινής και ριζοσπαστική στάση θα ήταν η δημιουργία τέτοιων εγχειρημάτων. Υπάρχουν τρόποι. Μπορούμε να ξεβολευτούμε, να παραιτηθούμε από το δημόσιο και να αφοσιωθούμε σε αυτό; Η άλλη λύση είναι μέσα από αγώνες ανυπακοής και οικειοποίησης των σχολείων να μετατραπεί το υπαρκτό εξουσιαστικό σχολείο σε ελευθεριακό. Αυτό εξάλλου προτείνω με το προηγούμενο κείμενό μου. Τίποτε δεν αποκλείει βέβαια να υπάρχουν παράλληλες κινήσεις.
10/9/2013
Δημήτρης Φασόλης  




     

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου